به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، افسردگی حاد و شدید را نمی‌توان به‌طور کلی از اختلال افسردگی اساسی متمایز دانست. اما اکثر افراد تا زمانی‌که چندین نشانه افسردگی بروز پیدا نکند، نمی‌پذیرند که دچار این عارضه شده‌اند. در دنیای امروز افسردگی مردان و زنان بسیار شایع است. این اختلال طیف مختلفی دارد که علائم آن گاهی به‌طور ملایم عملکرد زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهند اما در برخی اوقات نشانه‌های افسردگی شدید بسیار ناتوان کننده هستند.
با ما در این مقاله همراه باشید تا علت، علائم، روش تشخیص، راه‌کارهای درمان پزشکی و خانگی افسردگی شدید و حاد را مورد بررسی قرار دهیم.
افسردگی شدید چیست؟
افسردگی شدید و حاد نوعی اختلال افسردگی اساسی هستند که فرد دائما احساس غمگینی یا ناراحتی می‌کند. درواقع این احساس غم با غمگینی که شما بر اثر موارد منفی زندگی دچار آن می‌شوید، متفاوت است. هر چند که رویدادهای منفی می‌توانند خطر افسردگی حاد (Severe Depression) را افزایش دهند.
در اصل باید گفت افسردگی شدید تعریف مشخصی ندارد. شدت این بیماری توسط روانپزشک بر اساس آموزش و تجربه‌های آنها ارزیابی می‌شود. از همین‌رو روانشناسان معتقدند افسردگی شدید یک تشخیص مشخص نیست، بلکه آن را باید برداشت ذهنی دانست که از تاثیر قابل توجه علائم افسردگی حاد به دست می‌آید. درواقع افراد مبتلا به این نوع افسردگی علائم بیشتر و متنوع‌تری تجربه می‌کنند. مهمترین نشانه فرد مبتلا به افسردگی حاد ناتوانی در احساس خوشبختی است.
خوب است بدانید افسردگی شدید می‌تواند در هر سنی و با هر جنسیتی بروز پیدا کند. مهمترین نکته توجه به علائم هشداردهنده است که تشخیص به‌موقع آنها می‌تواند مانع از بروز افکار مرگ و خودکشی شود.
افسردگی شدید باعث چه می‌شود؟
اغلب افراد مبتلا به افسردگی شدید افکار خودکشی یا خودآزاری دارند. آنها می‌توانند به شدت احساس غمگینی و ناراحتی کنند و قادر به تمرکز بر روی چیزی غیر از ناراحتی خود نیستند. افسردگی ممکن است بر روابط آنها، درک‌شان از جهان و تصویرشان از خود تاثیر بگذارد. همچنین ممکن است برخی دردهای غیر قابل توضیحی را تجربه کنند.
علت افسردگی شدید در مردان و زنان
این اختلال یک وضعیت پیچیده است و نمی‌توان دلیل واحدی برای آن در نظر گرفت. متخصصان معتقدند افسردگی حاد نتیجه مجموعه عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی است. با این حال برخی شرایط باعث افزایش احتمال ابتلا به افسردگی شدید در زنان و مردان می‌شود.
آنها عبارتند از:
- بیوشیمی مغز
- تروما ناشی از آزار یا حمله
- استرس ناشی از زندگی در محیط خشونت‌آمیز
- سابقه افسردگی در خانواده
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- مصرف برخی داروها
- شرایط پزشکی خاص مانند بیماری‌های مزمن و جدی
علائم افسردگی شدید و حاد را بشناسید!
برای تشخیص شدت این اختلال روانشناسان و روانپزشکان به برخی نشانه‌ها توجه می‌کنند که آنها عبارتند از:
- ناامیدی
- تحریک‌پذیری
- بی‌خوابی یا خواب زیاد
- افکار مداوم در مورد اتفاق بد
- افکار مرگ و خودکشی یا اقدام به خودکشی
- کاهش اشتها و از دست دادن وزن بدون دلیل
- خلق افسرده مانند غمگینی، ناراحتی و عصبانیت
- عزت‌نفس پایین، احساس گناه و بی ارزشی مداوم
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی لذت‌بخش در گذشته
- در موارد بسیار شدید، علائم روان‌پریشی (مانند توهم یا هذیان)
- ناتوانی در مراقبت از خود، مانند غذا خوردن، حمام کردن، انجام مسئولیت‌های خانوادگی یا کاری
عوامل و شرایط اثرگذار بر افسردگی حاد
آنها شامل موارد زیر هستند:
افسردگی شدید در نوجوانان
افسردگی یک اختلال روانی است که می‌تواند هر سنی را از جمله دوران نوجوانی تحت تاثیر قرار دهد. نوجوانی یک دوره حساس از زندگی محسوب می‌شود که با تغییرات فیزیکی، عاطفی و اجتماعی همراه خواهد بود. از همین‌رو نوجوانان فشارهای زیاد تحمل می‌کنند.
مجموع عوامل ناشی از موارد ذکر شده می‌تواند به صورت افسردگی حاد در نوجوانان بروز پیدا کند. آنها اغلب علائمی مانند اضطراب، احساس ناامیدی، کاهش انرژی، اختلالات خواب، کاهش اشتها، عدم تمرکز و احساس گناه را تجربه می‌کنند.
افسردگی شدید در بارداری
دوران بارداری بدن زنان به شدت با تغییرات هورمونی مواجه می‌شود که می‌تواند اثراتی مانند تغییر در خلق‌وخو ایجاد کند. اما افسردگی حاد اغلب پس از زایمان بروز پیدا می‌کند و در صورت عدم درمان به‌موقع می‌تواند یک اختلال روانی جدی باشد. تا جایی‌که بر انجام وظایف مادری و روابط خانوادگی تاثیر می‌گذارد.
افسردگی شدید در دوران قاعدگی
قاعدگی یک دوره طبیعی در چرخه زنان است که با تغییرات هورمونی، فیزیکی و روانی همراه خواهد بود. برخی زنان این تغییرات هورمونی و فیزیکی را به صورت احساسات نامتعادل، افسردگی و اضطراب تجربه می‌کنند. درد و ناراحتی زیاد، فشارهای اجتماعی و نوع فرهنگ مرتبط با قاعدگی می‌تواند دیگر عوامل بروز افسردگی شدید در زنان باشد.
اگر افسردگی شدید درمان نشود چه می‌شود؟
افسردگی حاد در صورت عدم درمان به‌موقع عوارضی به همراه دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
عوارض افسردگی شدید در مردان
- افزایش خشم و عصبانیت
- افت انرژی، احساس ناامیدی و عدم علاقه به فعالیت روزمره
- کاهش تمرکز و توانایی تصمیم‌گیری
- کاهش میل جنسی و مشکلات در روابط جنسی
عوارض افسردگی شدید در زنان
- اضطراب یا نگرانی بیش از حد
- تغییر در خلق‌وخو مانند گریه بی‌دلیل و خنده کمتر
- افزایش یا کاهش اشتها
- اختلال در دوره قاعدگی
- افزایش خودانتقادی و کاهش اعتمادبه‌نفس
روش تشخیص افسردگی شدید
متخصصان سلامت روان بر اساس علائم موجود این اختلال را تشخیص می‌دهند. اما قبل از تایید افسردگی حاد از فرد در مورد سوابق پزشکی و سایر بیماری‌های او سوال پرسیده می‌شود.
زمانی‌که روانپزشک از عدم وجود بیماری‌های دیگر مانند تیروئید مطمئن شد به سراغ بررسی علائم افسردگی می‌رود. آنها برای تشخیص طیف افسردگی از تست‌های رتبه‌بندی این اختلال استفاده می‌کنند.
رایج‌ترین تست‌ها عبارتند از:
- پرسشنامه افسردگی بک (BDI-II)
- مقیاس رتبه‌بندی کارول (CRS)
- فهرست افسردگی رم (RDI)
- مقیاس خود رتبه‌بندی افسردگی زونگ (SDS)
این تست‌ها حتما باید زیر نظر روانشناس یا روانپزشک انجام شوند. زیرا نتایج و تفسیر متفاوت آنها می‌تواند شدت افسردگی را چالش برانگیز کند.
درمان افسردگی حاد
خوشبختانه تعداد گزینه‌های درمانی برا این اختلال زیاد است. دکتر روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین درمان افسردگی شدید را پیدا کنید.
گزینه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
روان درمانی
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به افراد برای شناسایی و تغییر افکار منفی
- درمان بین فردی (IPT): تمرکز بر تغییر روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی اثرگذار بر سلامت روان
- درمان روان پویایی: آگاهی از احساسات و عواطف برای به دست آوردن بینش بیشتر
دارو درمانی
بهترین قرص افسردگی شدید که روانپزشک تجویز می‌کند، شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد افسردگی مانند پروزاک (fluoxetine)، زولافت (sertraline)، پاکسیل (paroxetine)
- مهارکننده‌های بازجذب نوراپی نفرین دوپامین(NDRIs)
- داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای (TCAs)
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
درمان تحریک مغزی
اگر افسردگی حاد آن‌قدر شدید باشد که به دارو درمانی و روان درمانی پاسخ خوبی ندهد، درمان تحریک مغزی امتحان می‌شود.
نمونه‌هایی از این نوع درمان برای افسردگی شدید عبارتند از:
- درمان تشنج الکتریکی (ECT)
- تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS)
- تحریک عصب واگ (VNS)
درمان افسردگی شدید و بستری شدن
در برخی موارد برای جلوگیری از افکار مرگ و خودکشی روانپزشک بستری شدن در بیمارستان روانی را تجویز می‌کند. این به معنی ضعف شما نیست. بلکه روانپزشک صلاح دانسته برای محافظت از شما در یک محیط کنترل شده مراحل درمان را ادامه دهد.
درمان افسردگی شدید در خانه
انجام موارد زیر در خانه به سایر گزینه‌های درمانی کمک می‌کند تا افسردگی حاد در مدت زمان کوتاه‌تری بهبود یابد:
- یوگا
- ماساژ
- مدیتیشن
- طب سوزنی
- تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق
افسردگی شدید در یک نگاه
افسردگی شدید می‌تواند تجربه دردناکی برای فرد و خانواده او باشد. زیرا معمولا با رفتارهایی همراه است که کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گزینه‌های درمانی بهترین راه‌کار برای خلاص شدن از شر افسردگی حاد هستند.
تسریر مراقب سلامتی شماست!
