بدبینی چیست؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، بد بین بودن ویژگی‌ نیست که اکثر مردم مشتاق آن باشند. این حالت اغلب با منفی‌گرایی، نگرش “نیمه‌ی خالی لیوان را دیدن”، افسردگی و سایر اختلالات خلق‌و‌خو همراه است. با‌این‌حال، مقدار سالمی از تفکر منفی لزوماً بد نیست. اگر چه همیشه به ما گفته می‌شود که لبخند بزنید، به جنبه‌های مثبت قضیه فکر کنید و هنگام بروز مشکلات دیدگاه مثبتتان را حفظ کنید، اما این توصیه‌ها همیشه کاربردی، منطقی یا درست نیستند. در حقیقت، گاهی اوقات کمی بد بینی ممکن است چیز خوبی باشد. اما تا چه حد؟!

بد بینی توسط انجمن روانشناسی آمریکا اینگونه توصیف می‌شود:

“نگرشی درباره‌ی این که هیچ چیزی خوب پیش نمی‌رود و بعید به نظر می‌رسد که خواسته‌ها یا اهداف دیگران برآورده شوند”.

یک فرد با شخصیت بدبین بیشتر به جنبه‌ی منفی (یا به گفته‌ی برخی، جنبه‌ی واقع گرایانه‌ی) زندگی می‌نگرد. از طرف دیگر، افراد خوش بین مسائل را از دیدگاه مثبت‌‌تری می‌بینند.

آدم بد بین چه ویژگی‌هایی دارد؟

افراد بدبین معمولاً انتظار پیامدهای منفی را دارند. این افراد هنگامی که به نظر می‌رسد همه چیز خوب پیش می‌رود باز هم مشکوک هستند. درواقع کاملاً برعکس افراد خوش بین عمل می‌کنند. افراد خوش بین، انتظار دارند که اتفاقات خوبی رخ دهد. این افراد زمانی که زندگی مطابق میل آن‌ها پیش نمی‌رود، دنبال روزنه‌ی امیدی می‌گردند.

تفکری که معمولاً افراد بدبین به سراغ آن می‌رود این است:

“من تصادف کردم و ماشین خیلی صدمه دیده، چون یک آدم احمق هستم.”

این تفکر دارای خطاهای شناختی چشمگیری است و بر احساسات تأثیر منفی بگذارد وحتی باعث افسردگی شود. چنین دیدگاهی می‌تواند برای عملکردتان خطرناک باشد. درک این که بدبینی چگونه به نظر می‌رسد، می‌تواند دشوار باشد.

برخی از علائمی که نشان می‌دهند ممکن است بدبین باشید عبارت‌اند از:

• در هر شرایطی انتظار بدترین حالت را داشته باشید.

• وقتی موقعیتی خوب پیش می‌رود تعجب می‌کنید.

• از کسانی که نسبت به شما خوش بین‌‌تر هستند عصبانی می‌شوید.

• از امتحان کردن چیزهایی که دوست دارید می‌ترسید. زیرا فکر می‌کنید ممکن است شکست بخورید. معتقدید خطراتی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید از مزایای امتحان کردن آن بیشتر هستند.

• اندیشیدن به افکار منفی یا مشارکت در گفتگوهای منفی (به عنوان مثال “من ارزش امتحان کردن این را ندارم”)

• داشتن دیدگاه‌های پایینی نسبت به خود و مهارت‌های خود، که می‌تواند باعث شود تصور کنید که در هیچ زمینه‌ای استعداد ندارید.

• روی نقاط ضعف و نواقص خود متمرکز می‌شوید. درنتیجه به خودتان اجازه نمی‌دهید تا مهارت‌ها و نقاط قوت تان را ببینید.

• اعتقاد به این که چیزهای لذت بخش یا مثبت بالاخره به پایان می‌رسند.

در حالی که ممکن است تمام این موارد را تجربه نکنید، اما درک آنچه تجربه می‌کنید می‌تواند دشوار باشد. خصوصاً اگر به این دیدگاه عادت ندارید.

دلایل بدبینی

افراد بد بین معمولاً انتخاب آگاهانه‌ای نداشته‌اند. برخی از افراد از نظر ژنتیکی بیشتر مستعد بدبینی هستند. با این حال، افراد بد بین بیشتر به دلیل شرایط خارجی مانند جدایی بد، از دست دادن شغل، آسیب روحی، بیماری یا سایر حوادث دچار این احساسات منفی شده‌اند.

دلایل زیادی وجود دارد که چرا برخی از افراد بیشتر یا کمتر دارای ویژگی‌های شخصیتی منفی گرایانه هستند، از جمله:

• ژنتیک

• پویایی خانواده

• تجربیات گذشته

• عوامل اجتماعی و محیطی.

علائم بد بینی: ۵ عادت افراد بد بین

۱‌‌- افراد بدبین فقط بر روی نقص‌ها و ضعف‌ها تمرکز می‌کنند

مقایسه‌ی نیمه‌ی خالی و نیمه‌ی پر، مثال مناسبی هنگام مقایسه‌ی افراد بدبین و افراد خوش بین است. دیدگاه خوش‌بینانه تنها بر افکار مثبت متمرکز است. در‌حالی‌که افراد بدبین نمی‌توانند خود را کنترل کنند و به چیزهای بد فکر نکنند.

وقتی افراد بدبین با یک چالش روبرو می‌شوند، به جای ارائه‌ی راه حل به مشکلات بیشتری فکر می‌کنند. این افراد نه تنها هنگام بروز چالش عصبانی می‌شوند بلکه هر چیزی از آب‌و‌هوا گرفته تا ترافیک و هر چیزی در اطرافشان آنها را عصبانی می‌کند. در واقع این افراد همیشه در این زمینه نگرش منفی دارند.

۲‌‌- این افراد دچار خود‌کم‌بینی هستند

افراد بدبین نه تنها دیدگاه منفی نسبت به زندگی دارند، بلکه نسبت به خودشان هم دیدگاه بدی دارند. خود‌کم‌بینی یکی از نشانه‌های افراد بدبین است. انتقاد از ظاهر خود تا تضعیف دستاوردها، برای این افراد یک عادت روزانه است.

افرادی که در خود‌کم‌بینی افراط می‌کنند، خیلی سخت تعریف و تمجید را می‌پذیرند و غالباً از خود انتقاد می‌کنند تا مانع از نقد خود توسط دیگران شوند. خود‌کم‌بینی این افراد حتی هنگامی که تنها هستند هم متوقف نمی‌شود. این افراد پس از تعریف یک جوک خنده‌دار در حضور دوستان، فوراً از خود انتقاد می‌کنند.

۳‌‌- این افراد تلاش می‌کنند که دیگران را هم بدبین کنند

تحقیقات نشان داده‌اند که منفی‌گرایی نه تنها مضر است بلکه مسری هم هست. شاید این موضوع را در ارتباط با فرد منفی‌نگر تجربه کرده باشید. احتمالاً او قصد ندارد شما را هم به یک فرد بدبین تبدیل کند، اما این اتفاق افتاده است.

بعد از کدتی معاشرت با انسان‌های منفی‌نگر، به جای این که نگرش مثبتی داشته باشید مدام انتظار دارید که همه چیز بد پیش برود. به طور کلی برای این که مدام شاد باشید به تلاش بیشتری لازم است. خصوصاً هنگامی که زندگی پر از استرس است. 

۴‌‌- سندرم ایمپاستر بخشی از شخصیت این افراد است

سندرم ایمپاستر (Imposter Syndrome) اختلالی است که در آن افراد در توانایی‌های خود برای انجام یک کار خاص شک می‌کنند. این ترس بعداً به عنوان ترس از شناخته‌شدن به عنوان یک متقلب یا کلاهبردار، درونی می‌شود.

مطالعه‌ای که در مجله‌ی General Internal Medicine در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، نشان داد که سندرم ایمپوستر ارتباط نزدیکی با افکار بدبینانه دارد.

افراد مبتلا به سندرم ایمپوستر فکر می‌کنند که اگر اوضاع خوب پیش نرود، آن‌ها به عنوان کلاهبردار شناخته می‌شوند. حقیقت این است که هیچ چیز در زندگی بی نقص نیست. بنابراین این احتمال وجود دارد که گاهاً همه چیز خوب پیش نرود.

۵‌‌- آن‌ها دائما به موفقیت مشکوک هستند

افراد بد بین حتی پس از موفقیت در انجام یک کار سخت باز هم مشکوک هستند. آن‌ها خیلی با خود کلنجار می‌روند و گمان می‌کنند که به دلیل اثر حقیقت واهی موفق شده‌اند. این افکار مداوم (صرف‌نظر از این که تا چه حد درست باشند) می‌توانند بخشی از شخصیت شما شوند. در نتیجه مغز شما را فریب دهند تا اطلاعات غلط را باور کند.

شخصیت یک فرد بد بین به گونه‌ای است که به زندگی با دیدگاه منفی نگاه می‌کند. این نگرش باعث می‌شود از هر تصمیم و نتیجه‌ای در زندگی انتقاد کند. حتی وقتی چیزی کاملاً درست پیش می‌رود هم این افراد راهی برای تبدیل آن به یک چیز بد پیدا می‌کنند.

خطرات بد بین بودن در روانشناسی

بد بینی بیش از حد، معایب آشکار زیادی دارد. برخی از خطرات اساسی بد بینی شدید یعنی اختلال پارانوئید پارانوئید عبارت‌اند از:

• تمرکز بر افکار منفی برای سلامتی و تندرستی مضر است. مطالعات نشان داده اند که ممکن است میزان افسردگی در زنان بالاتر باشد زیرا میزان نشخوار فکری، در فکر فرو رفتن و اندیشه‌ی منفی در آن‌ها بیشتر است.

• نشخوار فکری و در فکر فرو رفتن هر دو جزئی از تفکر بدبینانه هستند. تفکر بیش از حد منفی منجر به افسردگی و اضطراب می‌شود. علائم اصلی اختلال اضطرابی شامل نگرانی بیش از حد، نشخوار فکری و فکر کردن به بدترین حالت هر سناریو است.

• علاوه بر روحیه‌ی ضعیف، افکار منفی، عزت نفس پایین و نگرانی نه تنها ویژگی‌های افراد بدبین هستند، بلکه فاکتورهایی در افسردگی هم در نظر گرفته می‌شوند.

• دیدگاه منفی با برخی دیگر از خطرات سلامتی شدید (همچون بیماری قلبی و همچنین مرگ و میر) همراه است.

راه های درمان افراد بد بین

۱. به بهترین امیدوار باشید و برای بدترین‌ها برنامه ریزی کنید

این کار به شما این امکان را می‌دهد که از بسیاری از مزایای خوش بینی برخوردار شوید، بدون این که خودتان را در وضعیت آسیب‌پذیر و بدون آمادگی قرار دهید. برای اینکه از مزایای تفکر بدبینانه برخوردار شوید، به چیزهایی فکر کنید که ممکن است اشتباه پیش بروند. سعی کنید برنامه‌های پشتیبان و احتمالی را برای مقابله با حوادث غیرمنتظره پیدا کنید. شما باید با در نظر داشتن این برنامه‌های پشتیبان، روی افکار مثبت تمرکز کنید.

۲. آنچه مهم است را به یاد داشته باشید

به داشته‌های خود فکر کنید، از آن‌ها لذت ببرید و سعی کنید شکرگزار باشید. برای تهیه‌ی یک فهرست از نقاط قوت و داشته‌های خود وقت بگذارید. زمانی که احساس کنیم یک موقعیت، از توانایی ما برای کنترل آن فراتر است، استرس خواهیم گرفت. با در نظر داشتن داشته‌ها و توانایی‌هایتان می‌توانید استرس را مدیریت کنید و در طول زندگیتان احساس قدرت کنید. این روش تفکر، هنگام رویارویی با یک بحران، واقعاً به شما کمک می‌کند.

۳. به یاد داشته باشید که شرایط خوب یا بد، هر دو گذرا هستند

یکی از موضوعاتی که تحقیقات روان‌شناسی مثبت به ما آموخته این است که حتی شکست‌های عمده باعث نمی‌شوند که فرد به مدت خیلی طولانی احساس ناراحتی کند. افرادی که بحران بزرگی را تجربه کرده‌اند عموماً پس از چند هفته یا چند ماه، به سطح شادی یا ناراحتی عادی خود باز می‌گردند.

تسریر مراقب سلامتی شماست!