علائم، علل و عوارض ضربه‌ی مغزی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تسریر، این وضعیت معمولا در اثر ورود ضربه به سر اتفاق می افتد. تکان دادن شدید سر و نیم تنه ی بالا هم باعث ضربه مغزی می شود. در بعضی از موارد، ضربه ی مغزی باعث از دست رفتن هوشیاری می شود اما همیشه اینطور نیست.

افتادن شایع ترین علت بروز ضربه ی مغزی است. اگر ورزش هایی نظیر فوتبال انجام می دهید هم امکان بروز ضربه ی مغزی وجود دارد. معمولا اکثر افراد بعد از ضربه ی مغزی کاملا بهبود پیدا می کنند.

علائم ضربه مغزی

ممکن است علامت و نشانه های ضربه ی مغزی مخفی باشد و فورا مشخص نشود. علائم می تواند تا چند روز، هفته یا حتی بیشتر طول بکشد.

سردرد، از دست دادن حافظه (فراموشی) و گیجی از جمله علائم شایع بعد از بروز ضربه ی مغزی است. فراموشی معمولا شامل از یاد بردن حادثه ای که باعث بروز آسیب شده می شود.

از جمله علائم فیزیکی ضربه ی مغزی می توان موارد زیر را نام برد:

• سردرد

• زنگ زدن گوش

• تهوع

• استفراغ

• خستگی یا خواب آلودگی

• تار شدن دید

علائم دیگر ضربه ی مغزی عبارت است از:

• گیجی یا نشناختن محیط

• فراموشی حادثه

• سرگیجه

علائم ضربه مغزی در کودکان

ورود آسیب به سر کودکان کم سن بسیار شایع است اما تشخیص ضربه ی مغزی در نوزادان و کودکان نوپا دشوار است چون نمی توانند وضعیت خود را توضیح دهند. علائم زیر می تواند نشانه ضربه ی مغزی در کودک باشد:

• منگی

• بی حالی و خستگی سریع

• کج خلقی و بداخلاقی

• از دست دادن تعادل و تلوتلو خوردن

• گریه زیاد

• تغییر در الگوی خواب یا غذا خوردن

• بی میلی به اسباب بازی های مورد علاقه

• تهوع

• رعشه

ضربه مغزی در ورزشکاران

• هنگامی که علائم و نشانه های ضربه ی مغزی دارید، هرگز سر بازی برنگردید.

• متخصصان توصیه می کنند ورزشکاری که به ضربه ی مغزی مشکوک است، درگیر فعالیتی که خطر بروز دومین ضربه ی مغزی را بالا می برد، نشوند.

• کودکان و نوجوانان باید توسط متخصصی که در زمینه معاینه و کنترل ضربه ی مغزی در کودکان آموزش دیده معاینه شوند.

• متخصصان همچنین توصیه می کنند ورزشکاران کودک، نوجوان و بزرگسالِ مبتلا به ضربه ی مغزی همان روز بروز آسیب دوباره وارد زمین بازی نشوند.

علل بروز ضربه مغزی

• مغز مانند ژلاتین است که توسط مایع مغزی نخاعی داخل جمجمه از ضربات در امان می ماند.

• ورود ضربه ی شدید به سر و گردن یا نیم تنه ی بالا باعث می شود مغز به شدت در دیواره ی جمجمه جلو و عقب شود.

• تکان خوردن ناگهانی یا کاهش سرعت سر، که در اثر حادثه ای نظیر تصادف یا تکان دادن شدید رخ می دهد، هم باعث بروز آسیب مغزی می شود.

• این آسیب ها، معمولا به مدت کوتاه، روی عملکرد مغز تاثیر می گذارد و منجر به علائم ضربه ی مغزی می شوند.

ممکن است این نوع آسیب مغزی منجر به خونریزی داخل یا اطراف مغز شود و علائمی نظیر خواب آلودگی و گیجی طولانی به دنبال داشته باشد. ممکن است این علائم فورا ظاهر شود یا دیرتر اتفاق بیفتد.

عوامل خطرناک

در ادامه به فعالیت ها و عواملی که خطر ضربه ی مغزی را بالا می برد اشاره می کنیم:

• افتادن، به خصوص در کودکان کم سن و افراد مسن

• شرکت در ورزش های خطرناک مانند فوتبال آمریکایی، هاکی، فوتبال، راگبی، بوکس یا دیگر ورزش های تصادمی

• شرکت در ورزش های خطرناک بدون نظارت و استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب

• تصادف با موتور

• تصادف عابرپیاده یا دوچرخه

• سربازانی که در جنگ حضور دارند

• قربانی خشونت فیزیکی واقع شدن

• داشتن سابقه ضربه ی مغزی

عوارض ضربه مغزی

عوارض احتمالی ضربه ی مغزی عبارت است از:

• سردردهای بعد از حادثه: بعضی از افراد تا هفت روز بعد از آسیب مغزی سردردهای مربوط به ضربه ی مغزی را تجربه می کنند.

• سرگیجه بعد از حادثه: بعضی از افراد تا چند روز، هفته یا ماه بعد از آسیب مغزی دچار سرگیجه هستند.

• سندرم بعد از ضربه ی مغزی: درصد کمی از افراد (۱۵ تا ۲۰%) بیشتر از سه هفته علائمی نظیر سردرد، سرگیجه و اختلال در تفکر دارند. اگر این علائم بیشتر از سه هفته ادامه پیدا کند، به آن سندرم بعد از ضربه ی مغزی می گویند.

• تاثیر تجمیعی چند آسیب مغزی: درحال حاضر تحقیق روی تاثیر چند آسیب مغزی مکرر که باعث بروز علامت نمی شود (subconcussive injury) ادامه دارد. فعلا هیچ نتیجه قطعی دال بر ارتباط میان چند آسیب مغزی و تاثیر تجمیعی وجود ندارد.

• سندرم تاثیر ثانویه: به ندرت ممکن است فرد قبل از بین رفتن علائم ضربه ی مغزی اولیه دچار ضربه ی مغزی دوم شود و مغز به سرعت متورم شود که می تواند مرگبار باشد.

پیشگیری از ضربه مغزی

نکات زیر به پیشگیری یا به حداقل رساندن خطر بروز آسیب مغزی کمک می کند:

• پوشیدن لباس محافظتی حین انجام ورزش و سایر فعالیت های تفریحی: مطمئن شوید که تجهیزات کاملا اندازه  شما باشد، محکم سر جای خود می ماند و به درستی پوشیده شده است. از قوانین بازی پیروی کنید و روحیه  ورزشکاری را تمرین کنید.

هنگام دوچرخه سواری، موتورسواری، اسنوبرد سواری یا هر فعالیت تفریحی که خطر بروز آسیب مغزی را به دنبال دارد، کلاه ایمنی بپوشید.

• بستن کمربند ایمنی: بستن کمربند ایمنی مانع از بروز آسیب جدی، شامل آسیب به سر، حین تصادف می شود.

• ایمن ساختن خانه: فضای خانه را روشن نگه دارید و نگذارید روی زمین چیزی باشد که باعث لیز خوردن و افتادن می شود. افتادن در خانه اصلی ترین علت بروز آسیب به سر است.

• محافظت از کودکان: مسیر راه پله ها را ببندید و به پنجره نرده نصب کنید تا خطر بروز آسیب به سر کودکان کاهش پیدا کند.

• ورزش منظم: مرتب ورزش کنید تا عضلات پایتان قوی و تعادلتان بهتر شود.

• اطلاع رسانی درمورد ضربه ی مغزی: اطلاع رسانی به مربیان، والدین، ورزشکاران و دیگران درمورد ضربه ی مغزی به بالا بردن آگاهی کمک می کند. مربیان و والدین نیز می توانند ورزشکاران و کودکان را به روحیه مثبت ورزشکاری تشویق کنند.

تسریر مراقب سلامتی شماست!